შემთხვევითობა, ირონია და სოლიდარობა

ავტორი: ლევან გიგინეიშვილი გამომცემლობა: აზროვნების აკადემია წიგნში განხილულია ყველა ის უმთავრესი საკითხი, რომელიც დღის წესრიგში დააყენა ბერძნულმა ფილოსოფიურმა აზრმა. უპირველეს ყოვლისა, ავტორი მიმოიხილავს არქესა და მოძრაობის საწყისის პრობლემას, საიდანაც აღმოცენდა საკუთრივ ბერძნული ფილოსოფია. ამ კონტექსტში განხილულია ისეთი ფილოსოფოსების იდეები, როგორებიც იყვნენ დემოკრიტე, პითაგორა, ჰერაკლიტე და სხვები.

ავტორი:  მოსე გოგიბერიძე; სერგი დანელია; პეტრე შარია; დავით გალაშვილი წიგნი – „სპინოზას ფილოსოფია“ შედგენილია რამდენიმე ავტორის მიერ სხვადასხვა წლებში სპინოზას ფილოსოფიის შესახებ შექმნილი ტექსტებისგან. მოსე გოგიბერიძის მცირე ზომის ტექსტი „ბენედიკტუს სპინოზა“-სგან რომელიც პირველად „სახელგამში“ 1927 წელს გამოქვეყნდა. სერგი დანელიას ტექსტი – „მიზეზობრიობის პრობლემა სპინოზას ფილოსოფიაში“ გახლავთ ერთ-ერთი თავი მისი წიგნიდან – „ნარკვევები ანტიკური და ახალი ფილოსოფიის ისტორიაში“. პეტრე შარიას ტექსტი – „სპინოზას ფილოსოფიისათვის (ნარკვევი)“ გახლავთ „სახელგამში“ 1933 წელს გამოქვეყნებული წერილი რომელიც წარმოადგენს ბარუხ (ბენედიქტ) დე სპინოზას დაბადების 300 წლის შესრულების გამო საქართველოს მარქსიზმ-ლენინიზმის ინსტიტუტში წაკითხული მოხსენების სტენოგრამას. დავით გალაშვილი ტექსტი – „სპინოზა და ჰეგელი: გამიჯვნა, როგორც თვითდადგენა“ პირველად გამოქვეყნდა კრებულში: „კულტურა, რელიგია, ფილოსოფია“, გამომცემლობა მერიდიანი, 2019 წელს. წიგნისთვის თანდართული წინასიტყვაობა ეკუთვნის დავით გალაშვილს.  

ავტორი: ედუარდ კრეიგი მთარგმნელი: ანინა ტეფნაძე სერია: ძალიან მოკლე შესავალი „ეს საინტერესო შესავალი თითოეულ ჩვენგანში არსებულ ფილოსოფოსს ეხმიანება. კრეიგი მრავლისმომცველი, თუმცა არადამრიგებლური ტონით ესაუბრება მკითხველს და საგულდაგულოდ შერჩეული ნაშრომების დახმარებით უჩვენებს, რომ ფილოსოფია მხოლოდ აკადემიური სავარჯიშო კი არა, ყველასთვის მნიშვნელოვანი საგანია“. ჯონ კოტინგჰემი, რიდინგის უნივერსიტეტი როგორ უნდა ვიცხოვროთ? რა არსებობს? როგორ შეგვიძლია, რამე ვიცოდეთ? ეს ცოცხალი და საინტერესო წიგნი იდეალური გზამკვლევია ყველასთვის, ვინც ერთხელ მაინც დაფიქრებულა, რას ემსახურება ფილოსოფია. ედვარდ კრეიგი ამტკიცებს, რომ ფილოსოფია უცხო პლანეტიდან არ მოსულა: მისი სწავლა მხოლოდ იმის განმტკიცებასა და გაღრმავებას ემსახურება, რაც ისედაც ვიცით. იგი გვიჩვენებს, რომ ფილოსოფია მხოლოდ ინტელექტუალების გასართობი როდია: პლატონის, ბუდისტი მწერლების, დეკარტის, ჰობსის, იუმის, ჰეგელის, დარვინის, მილისა და სიმონ დე ბოვუარის მსგავსი მოაზროვნეები რეალურ საჭიროებებსა და მოვლენებს პასუხობენ – მათი ნააზრევი ჩვენს ცხოვრებას ახლაც ცვლის და დღესაც გვაწუხებს საკითხები, მათ რომ აღელვებდათ. ედუარდ კრეიგი კემბრიჯის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის პროფესორი და ჩერჩილის კოლეჯის საბჭოს წევრია. მას ხშირად იწვევენ ჰამბურგის, ჰაიდელბერგისა და მელბურნის უნივერსიტეტებში. მისი წიგნებიდან აღსანიშნავია „ღმერთის გონება და ადამიანის შემოქმედება“ (1987) და „ცოდნა და ბუნებითი მდგომარეობა“ (1990). ის რაუთლეჯის ფილოსოფიის ენციკლოპედიის მთავარი რედაქტორია.

ლევ შესტოვი  – უკრაინელი/რუსი ეგზისტენციალისტი ფილოსოფოსი. მთარგმნელი: დიმიტრი უჩანეიშვილი შესტოვი დაიბადა ლევ ისააკის ძე შვარცმანის სახელით კიევში, ებრაულ ოჯახში. განათლების მიღება სხვადასხვა ადგილებში მოუხდა, რადგან ხშირად მოსდიოდა უთანხმოება სასწავლებლების ხელმძღვანელობასთან. შევიდა მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, სადაც სამართალსა და მათემატიკას სწავლობდა, მაგრამ სტუდენტთა ინსპექტორთან შეტაკების შემდეგ იძულებული გახდა კიევში დაბრუნებულიყო და სწავლა იქ დაესრულებინა. დისერტაციის საფუძველზე შესტოვი სამართლის დოქტორი ვერ გახდა, რადგან მასში გამოსჭვიოდა მისი რევოლუციური ტენდენციები. 1898 წელს ის შევიდა მოწინავე რუს ინტელექტუალთა და ხელოვანთა წრეში, სადაც გაწევრიანებულნი იყვნენ ნიკოლოზ ბერდიაევი, სერგეი დიაგილევი, დიმიტრი მერეჟკოვსკი და ვასილი როზანოვი. შესტოვი წრის მიერ დაარსებული ჟურნალისთვის სტატიებს წერდა. ამ პერიოდში მან დაასრულა თავისი პირველი ძირითადი ფილოსოფიური ნაშრომი – „სარგებელი ტოლსტოისა და ნიცშეს სწავლებაში: ფილოსოფია და ქადაგება.“ სათაურში მოხსენიებულმა ორივე ავტორმა შესტოვის აზროვნებაზე ძირეული გავლენა მოახდინა. წიგნი შედგება ორი ნაწილისგან. პირველი ნაწილი დათმობილი აქვს 1905 წელს გამოქვეყნებული ტექსტს – „უსაფუძვლობის აპოთეოზი“, ხოლო მეორე – 1912 წელს გამოქვეყნებულ წიგნს, – „შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“. 

ავტორი: კარლ იასპერსი მთარგმნელი: ვახტანგ გორგიშელი   ეგზისტენციალიზმის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, გამოჩენილი ფილოსოფოსი კარლ იასპერსი ფართო მკითხველისთვის გვთავაზობს ფილოსოფიის შესავალს. იმავდროულად იგი გვთავაზობს საკუთარი ფილოსოფიური აზრის ცხად რეზიუმეს. იასპერსის აზრით, ფილოსოფიის წყარო უნდა ვეძებოთ „გაოცებასა, დაეჭვებასა და დაკარგულობის გაცნობიერებაში“, ფილოსოფიური ძიება კი უწყვეტი ცვალებადობისა და თვითაღმოჩენის პროცესია.

ავტორის მიერ წაკითხული „ლექციები ანტიკურ ფილოსოფიაში“ არ წარმოადგენს წარსულის ფილოსოფიის შესახებ აკადემიურ, ისტორიულ მონათხრობს. მასში არ გვხვდება ანტიკური ეპოქის ფილოსოფოსების ნააზრევის სტანდარტული „ინფორმაციული აღწერა“, არამედ წიგნში ნაჩვენებია ანტიკურ ეპოქაში წამოჭრილი ფილოსოფიური საკითხების „აზრის ცოცხალი მხარის“ გამოვლენა. რამეთუ, სამყაროში არსებული საზრისები არ შეიძლება იყოს ზღვრულ მდგომარეობაში და მათი გამიჯვნა არ უნდა ხდებოდეს დროის გარემოების მიხედვით, რადგან ყოფიერების თვისებიდან გამომდინარე, არ შეიძლება განხორციელებული ცხოვრებისეული აქტები იყოს წარსულში. საზრისები, რომელთა საშუალებითაც ფილოსოფოსობენ, ვერ იქნება დროზე დამოკიდებული, რადგან ტექსტის წარსულში შექმნის მიუხედავად მასში განხორციელებული აქტები, რომლებსაც საზრისების საშუალებით ვეცნობით, ჩვენი თანამედროვეა. ამიტომაც არ კარგავენ აქტუალობას ისეთი ფილოსოფოსები, როგორებიც არიან პლატონი, სოკრატე, არისტოტელე, და ა.შ., რომელთა მიერ განსჯის შედეგად მიღებული საზრისები არა ისტორიის საგანი და წარსულის შედეგია, არამედ ყოფიერების.

ავტორი: ალენ ვანიე მთარგმნელი: გიგა მამინაშვილი ფსიქოანალიზის, როგორც ფილოსოფიის, მედიცინისა და რელიგიის გზაჯვარედინზე აღმოცენებული დისციპლინის, როლი განმსაზღვრელია XX საუკუნის აზროვნებისათვის. თანამედროვე ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსი და ფსიქიატრი, პროფესორი ალენ ვანიე „ფსიქოანალიზის შესავალში“ ამ მოძღვრების ფუნდამენტურ კონცეპტებსა და ფსიქოანალიზის ისტორიის გარდამტეხ მომენტებს განიხილავს. წიგნი განკუთვნილია როგორც ფსიქოლოგების, ფსიქოანალიტიკოსებისა და მომიჯნავე პროფესიების წარმომადგენლების, ისე მკითხველთა ფართო წრისთვის, რადგან კვლევის ფსიქოანალიზური მეთოდი და მისი კონცეპტუალური სისტემა არა მხოლოდ პიროვნების ფსიქიკური ცხოვრების, არამედ სოციალური, კულტურული და პოლიტიკური ფენომენების გაგების უმნიშვნელოვანესი ინსტრუმენტია.

ავტორი : ზიგმუნდ ფროიდი მთარგმნელი : დიმიტრი უჩანეიშვილი   ზიგმუნდ ფროიდი (1856-1939) – ავსტრიელი ნევროლოგი და ფსიქიატრი, ფსიქოანალიზის ფუძემდებელი. ფროიდმა უდიდესი გავლენა იქონია სხვადასხვა დარგებზე, რომელთა შორისაა ფსიქოლოგია, მედიცინა, სოციოლოგია, ანთროპოლოგია, ლიტერატურა და ხელოვნება. „ფსიქოანალიზის შესავალი“ წარმოადგენს ზიგმუნდ ფროიდის ოცდაათწლიანი თავგანწირული და გულმოდგინე კვლევა-ძიების ერთგვარ შეჯამებას. მასში გადმოცემულია ოცდარვა ლექცია, რომელიც განკუთვნილია ყველა ტიპის მკითხველისათვის. ის ხიბლი, რომელიც, როგორც ამბობენ, ფროიდის ლექციების სტილს ახასიათებდა, ნაბეჭდ ტექსტსაც მსჭვალავს და იმდროინდელ მსმენელთან გამართული დიალოგი დღესაც ცოცხლად იკითხება. ავტორი წიგნში გულწრფელად წარმოაჩენს ფსიქოანალიზის განსაცვიფრებელ სირთულეებსა და შეზღუდვებს და ისე აღწერს მის ძირითად მეთოდებსა და შედეგებს, როგორც მხოლოდ აზროვნების ახალი სკოლის ფუძემდებელსა და ოსტატს ძალუძს. საკითხთა სხვადასხვაობის მიუხედავად, ოცდარვავე ლექცია მიმართულია ადამიანის ჯანსაღი გონების ცნებასა და არანორმალურ ფსიქიკას შორის არსებულ კონტრასტებზე. ფროიდს არასოდეს შეუქმნია რეალური სახელმძღვანელო, მაგრამ „ფსიქოანალიზის შესავალი“ შეიძლება ასეთ ტექსტად იქნეს მიჩნეული. მის მიერ აღმოჩენილი ფსიქიკური პროცესების ძირითადი კანონები, განსაკუთრებით, არაცნობიერი, ნაბიჯ-ნაბიჯ არის ახსნილი მრავალი შედარების, ამბისა და სამედიცინო ისტორიიდან ამონარიდის გამოყენებით, ფსიქოანალიტიკური კვლევის სამ კლასიკურ მიმართულებაზე დაყრდნობით, ესენია – შეცდომები, სიზმრები და ნევროზული სიმპტომები.